Յուրահատուկ էր մեր այս անգամվա եռօրյա ճամփորդությունը դեպի Գյումրի։ Առաջին օրը տեղավորվեցինք և դուրս եկանք զբոսնելու։ Ավելի գեղեցիկ էր Գյումրին երեկոյան ։ Երեկոյան խաղում էինք բազմաթիվ խաղեր, ֆիլմ էինք դիտում, զրուցում էինք։ Մյուս առավոտյան արթնացանք նախաճաշեցինք և ուղեվորվեցինք դեպի Սև Բերդ ուսումնասիրեցին պատմությունը նկարվեցինք և շարժվեցինք Ամասիա սահնակներով սահելու։ Ցուրտ լինելը մեզ չէր խանգարում լավ զվարճանալ ։
Չնայած նրան, որ վերադարձել էինք հոգնած այդ փաստը չխանգարեց մեզ հետ կանգնել չքնելու մտքից։ Գիշերը անցավ արագ և աննկատ ,իսկ ամբողջ գիշեր մենք զրուցում էինք։ Տխուր էր երրորդ օրը այն գիտակցումից, որ հետ պետք է վերադառնանք։ Այսպիսի արկածներով լի էր մեր ճամփորդությունը։
Գենդերային հավասարությունը հասկացություն է, որը սահմանում է, որ մարդիկ հավասար են իրավունքների և պարտականությունների առումով ՝ անկախ նրանց սեռից: Երբեմն այն նաև հայտնվում է որպես գենդերային հավասարություն‘ Չնայած դա կարող է հակասական թվալ, հասարակության մեջ տղամարդկանց և կանանց հավասարության հասնելու համար միշտ չէ, որ նույն վերաբերմունքը տրվում է բոլոր մարդկանց `անկախ նրանց սեռից: Այլ կերպ ասած, երբեմն կան դրական խտրականություն կոչվող օրենքներ և միջոցառումներ, որոնք նպատակ ունեն կանանց օգուտ տալ ՝ գոյություն ունեցող գենդերային անհավասարությունները փոխհատուցելու համար:
Շատ տեղերում գենդերային հավասարություն գոյություն չունի, հատկապես հասարակություններում, որտեղ կա ինստիտուցիոնալացված մեքենայություն: Սովորաբար այն առարկաները, որոնցում փորձ է արվում խթանել գենդերային հավասարությունը, ընտանեկան միջավայրն է (օրինակ ՝ դերերի և առաջադրանքների տարբերակում), կրթական (կրթության իրավունք) և աշխատանք (օրինակ, որոշակի աշխատանքների հասանելիություն):
Սոցիալական հավասարություն
Փիլիսոփայությունը, սոցիոլոգիան, մարդաբանությունը և քաղաքականությունը տարբեր առարկաներ վերլուծում են հասարակության անդամների միջև հավասարության գաղափարը: Ընդհանուր ձևով հասկացվում է, որ դա սոցիալական հավասարություն հետ կապված հասկացություն է սոցիալական արդարություն, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը, օրինակ, նշում է, որ «Բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ և հավասար արժանապատվությամբ և իրավունքներով», Սոցիալական հավասարությունը նաև որոշ քաղաքական կուսակցությունների, կազմակերպությունների և ասոցիացիաների նպատակներից մեկն է:
Քաղաքական մակարդակում կան տարբեր կազմակերպչական մոդելներ, որոնք ձգտում են խթանել սոցիալական հավասարությունը: Պատմության ընթացքում, երբ հասարակության մեջ մարդկանց կամ խմբերի միջև անհավասարության իրավիճակներ են տեղի ունենում, տեղի են ունենում առճակատումներ կամ սոցիալական բախումներ, որոնք ձգտում են վերջ տալ կամ հակազդել իրավիճակի այս տեսակին: Սոցիալական հավասարությունը լայն հասկացություն է և կարող է կիրառվել հասարակության տարբեր ոլորտներում, ինչպիսիք են կրթությունը, աշխատանքը կամ առողջությունը, և այն ներառում է այլ հասկացություններ, ինչպիսիք են գենդերային հավասարությունը և հավասար հնարավորությունները:
Օրենքի առջև հավասարություն
Օրենքի առաջ հավասարությունը մոտ է իրավական սկզբունքը որը հասարակության բոլոր քաղաքացիների համար սահմանում է ընդհանուր իրավունքների, պարտականությունների և երաշխիքների շարք: Ուստի բացառվում են ցանկացած տեսակի (կրոնական, էթնիկական, սեռային …) և արտոնությունների խտրականություններ (բխում են, օրինակ, ազնիվ կոչումներից): Դա նշանակում է, որ քաղաքացիների մասին օրենքների կիրառումը պայմանավորված չէ այն անձի տեսակից, որի նկատմամբ կիրառվում է:
Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը 7-րդ հոդվածում նշում է, որ «Բոլորը (մարդիկ) հավասար են օրենքի առջև և, առանց տարբերակման, ունեն օրենքի հավասար պաշտպանության իրավունք»:, Շատ երկրներում օրենքի առջև հավասարության սկզբունքը մարմնավորված է Սահմանադրության մեջ: Այնուամենայնիվ, շատ երկրներում չկա օրենքի առջև իրական հավասարություն, որը երբեմն ֆորմալիզմ է և ոչ թե իրականություն: Սովորաբար հասկանում են, որ ժողովրդավարական համակարգը հիմնված է իր քաղաքացիների հավասարության վրա օրենքի առջև, չնայած շատ դեպքերում այդ սկզբունքը չի կատարվում:
«Հանդուրժողականությունը քաղաքացիական հասարակության արժեք ու սոցիալական նորմ է, որը դրսևորվում է քաղաքացիական հասարակության բոլոր անդամների տարբեր լինելու, տարբեր կրոնական, քաղաքական, ազգային և այլ սոցիալական խմբերի միջև կայուն ներդաշնակության ապահովման, տարբեր մշակույթների, քաղաքակրթությունների և ժողովուրդների բազմազանության հանդեպ հարգանքի, իրենց արտաքնով, լեզվով, համոզմունքներով, սովորույթներով ու դավանանքով տարբերվող մարդկանց ըմբռնումով մոտենալու և նրանց հետ համագործակցելու պատրասատակամության մեջ»:
Որո՞նք են տարբերությունը հանդուրժողականության, համբերության և անտարբերության։ Նշե՛լ օրինակներ Հանդուրժողականություն նշանակում է ուրիշին իր սեփական աշխարհայացքով ապրելու իրավունք վերապահել։ Դա չի նշանակում լռել, այլ նշանակում է մեր էությանը խորթ վարքը, տարակարծությունը, այլ անձի ազատությունները հարգելով հանդերձ կարծիք արտահայտել, փորձել համոզել վերանայել տեսակետները, սակայն ստիպել, անզուսպ պայքարել կնշանակի անհանդուրժողականություն ցուցաբերել։
Հանգիստ տոկունություն. չարչարանքները, անարգանքները կամ վիրավորանքներն առանց գանգատվելու կամ վրեժխնդրության տանելու կարողություն:
Անտարբերությունը մարդու վիճակն է, որում նա անտարբեր է մնում ուրիշների նկատմամբ: Նա զուրկ է շրջապատի մարդկանց և իրադարձությունների հանդեպ հետաքրքրությունից, նրա վերաբերմունքը կարելի է որակել որպես պասիվ: Երբ սրտում այլևս կարեկցանք չկա, այն դառնում է անխիղճ: Թեթև զգացմունքները լքում են հոգին, և անհատը դառնում է ընդունակ ամենավատ արարքների: Բայց որոշ դեպքերում անտարբերությունը կարող է օգտակար լինել:
Ի՞նչ կարևորություն ունի հանդուրժողականությունը հասարակության մեջ։
Հանդուրժողականությունը նպատակ ունի ավելի լավը դարձնել առանձին մարդուն և ողջ հասարակությունը։
Цель проекта — исследование традиций и обычаев, истории появления празднования Рождества в России и Армении.
Задачи проекта:
Познакомиться с историей возникновения Рождества как праздника;
Изучить имеющуюся литературу о праздновании Рождества в Армении;
Провести сравнительный анализ особенностей празднования Рождества в России и Армении, выделить сходства и различия;
Объект исследовательской работы – русская и армянская культура, предмет исследования — традиции и обычаи празднования Рождества Христова в России и Армении.
Методы проведения исследования:
Отбор информации в процессе анализа литературы и интернет ресурсов по выбранной тематике. Просмотр видео материалов и анализ увиденного.
Проведение сравнительного анализа исследуемых материалов.
Обобщение полученной информации.
Этапы работы:
Постановка проблемы, выбор желающих работать по данной проблеме.
Выбор литературы и интернет ресурсов и видеоматериала для работы по данной теме.
Распределение элементов исследования между учащимися, подготовка каждым материала по данному вопросу.
3.Сравнение традиций праздника Рождества в Армении и России
Глава 1.
ИЗ ИСТОРИИ ПРАЗДНОВАНИЯ РОЖДЕСТВА.
Как появился праздник Рождества Христова?
История праздника Рождества Христова кратко для детей в церковных книгах обычно описывается примерно так: «Повелел император Октавиан Август провести перепись населения на всей подчиняемой ему земле. А для удобства указал, чтобы все жители возвратились в родные города. Иосиф был из рода Давида, поэтому вместе со своей женой Марией отправились они в Вифлеем. До родов Марии оставалось совсем мало времени, но лишь к вечеру пятого дня они добрались до места. Оба были изнурены тяжёлой дорогой, но не удалось им найти подходящего ночлега, ведь в Вифлеем на перепись прибыло очень много народу. Все постоялые дворы были уже переполнены, а цены за ночлег так подскочили, что бедному плотнику оказались не по карману. В результате долгих поисков Святое семейство нашло приют в пещере возле Вифлеема, в которую пастухи загоняли скот от непогоды. Здесь, в пещере, и наступила святая ночь, в которую на свет появился Спаситель. Мария спеленала его и за неимением люльки вынуждена была положить сына в ясли, наполненные сеном для кормления животных. Божественного младенца с двух сторон согревали вол и осёл. О великом событии рождении сына Бога первыми узнали пастухи. Ночную тьму вдруг разогнал дивный свет, пастухам явился сияющий ангел, который и возвестил им о приходе Мессии. Пастухи увидели, что из одной из пещер пробивается яркий свет. Они вошли в эту пещеру, где и обнаружили Иосифа, Марию и лежащего в яслях младенца». Повествующая про Рождество история праздника кратко подчёркивает, что хоть пастухи были неграмотны, всё же они тотчас уверовали, что стали свидетелями рождения не простого ребёнка, но Сына Божия, а свет Вифлеемской звезды не позволил в этом сомневаться. Волхвы-мудрецы, жившие далеко на востоке, также пришли поклониться Младенцу. Они смогли предвидеть это событие, а увидев на небе путеводную звезду, тотчас отправились в путь. В библейских историях Рождества сказано, что пройти волхвам пришлось через несколько стран, но они предстали перед Мессией не с пустыми руками, а с дарами не просто для младенца, но для Царя: золотом, смирной и ладаном. Царю Иудеи — Ироду Великому также стало известно о предсказании пророков о появлении нового царя, и он опасался потерять свою власть. Поговаривали, что он даже пустился на хитрость, обратившись к волхвам и прося их указать место, где родился Мессия, чтобы пойти туда и поклониться ему. Но волхвам стало известно о злом замысле Ирода, поэтому они оставили в тайне от царя место рождения Иисуса. Далее краткая история Рождества омрачается, ведь Ирод пошёл другим путём – приказал убить всех младенцев, коим исполнилось не более двух лет. В результате погибло свыше 14 000 детей, однако, Иисусу удалось чудесным образом уцелеть – к Иосифу явился ангел, подсказавший ему, что нужно направиться в Египет. Туда и отправилось Святое семейство, где и дождалось вскоре смерти грозного царя. Об истории появления праздника мы узнали из детской Библии, а чтобы еще больше проникнутся этим событием, мы посмотрели научно-познавательный мультфильм «Рождение Христа» и «Рождество Иисуса».
РОЖДЕСТВО НА РУСИ.
Говоря об истории празднования Рождества на Руси, необходимо, прежде всего отметить, что начинается она в 10. Рождество слилось с зимним древнеславянским праздником в честь духов-предков (святками). Поэтому в празднике Рождества сохранились «святочные» обряды. К празднованию Рождества верующие готовились сорокадневным постом. Пост предписывал воздержание не только от пищи скромной, но и от дурных поступков. В это время не проводились венчания, не справлялись праздники, которые сопровождались весельем и разгульем. День, предшествующий Рождеству, называют Сочельником. В крестьянском быту к рождественскому сочельнику хозяйки прибирали избы и горницы: мыли, белили своё жилище, а так же занимались приготовлением пищи и сдобной выпечки. Старались засветло сходить в баню и встречать праздник в новой одёжке. Накануне Рождества полагалось никакой пищи не есть весь день до сумерек, то есть до появления первой звезды. На закате солнца хозяин со всеми домочадцами становился на молитву. После окончания молитвы начинался ужин – вечеря. По окончании вечери колядовали. Коляда состояла в том, что деревенская молодёжь – парни и девушки, собирались большими компаниями, разукрашивали лицо, выворачивали одежду, на сани сажали Коляду — куклу или девушку, одетую сверх шубы в белую рубашку, и пели обрядовые песни. Дети ходили по селу со звездой, изготовленной из лучины и бумаги и пели под окнами (или заходя в дом) колядки — песни, в которых восхваляли, величали хозяев, получая от них подарки: конфеты, выпечку, денежки.
В рождественскую ночь открывали настежь дверь и звали к праздничному застолью любого прохожего, который шел мимо, даже если им оказывался бездомный нищий. По старинному поверью, считалось, что в его образе может скрываться сам Христос.
Как праздновали святки на Руси, мы узнали, посмотрев научно-познавательное видео «Когда и как празднуют Святки на Руси: Традиции, обычаи, гадания…» и «Традиции празднования Рождества». В других источниках мы тоже нашли информацию, которую оформили в сообщения и выступили потом перед одноклассниками.
С первым утренним ударом колокола все спешили в церковь на праздничное богослужение. Только придя, домой, отстояв торжественную праздничную церковную службу, подавали к столу угощение. На рождественском столе стояло13 блюд: салаты, рыбные закуски, красный борщ, заяц в горшочке, каша в тыкве, пироги, рулеты, пряники. Количество совершающих праздничную трапезу должно было быть четным. При нечетном числе, ставился лишний прибор.
С 18 века Рождество стало неразрывно связано ещё и с подарками, ёлками, радостным ожиданием чуда, праздничным семейным застольем. В России традиция новогодней ёлки начинается в эпоху правления Петра I. Интересно, что в страну ёлка изначально приходит именно как новогодний, а не рождественский атрибут. Петр I повелел украшать свои дома сосновыми, еловыми и можжевеловыми ветвями. К концу 19 века ёлки стали главным украшением и городских и деревенских домов, и в 20 веке были неотделимы от зимних праздников. Но история елки в России была отнюдь не безоблачна. Во время военных действий с Германией, рождественскую елку запретили, как вражескую, немецкую затею. В начале 20 века религия была под запретом, разрушались и разорялись храмы. Ничто не должно было напоминать о великом христианском празднике. Но накануне второй мировой войны обычай наряжать елку вновь вернулся. Правда, для большинства неверующих советских людей вернулась елка уже не как рождественская, а как новогодняя.И звезды на верхушке стали по-советски пятиконечными.
В 19 веке появляются первые поздравительные открытки, традиция эта пришла из Англии. Шло время, отношение к религии менялось. И теперь Рождество Христово – это единственный религиозный праздник, который стал в России государственным.
Рождество в Армении отмечается на день раньше даты, принятой в русской традиции – 6 января.
И это не случайно. На протяжении многих веков в Армении формировались традиции и обычаи, тесно связанные с древней историей христианства в этой стране. Сегодня они стали визитной карточкой армянского народа. Открытые, добродушные, но в то же время очень вспыльчивые и темпераментные, армяне трепетно относятся к своим традициям, так что даже в условиях современного мира им удается отмечать все священные христианские праздники, в том числе, конечно, и Рождество.
То что Рождество в Армении празднуется на один день раньше, чем в России,объясняется опять же древней традицией. Дело в том, что еще до V века Рождество Христово и Крещение во многих христианских странах традиционно отмечалось в одно и тоже время – в ночь с 5 на 6 января. Но в дальнейшем некоторые Церкви изменили эту традицию, разделив празднование двух этих великих событий и учредив два отдельных праздника. Армянская жеЦерковь сохранила старинный обычай.
«Чрагалуйц» — так называется канун Рождества в Армении, отмечаемый 5 января. В это время верующие приносят из храмов в свой дом рождественский огонь.Он символизирует свет Вифлеемской звезды, который указал волхвам дорогу к младенцу Христу.
Утром следующего дня все собираются семьями на Рождественскую Литургию и Святое Причастие. Самое торжественное и многолюдное богослужение проходит в Эчмиадзине (буквально «Место сошествия Единородного»). Это древнейший монастырь, который был построен сразу после принятия Арменией христианства при царе Трдате III в 301-303 гг. Здесь располагается центр Армянской Апостольской Церкви: резиденция Патриарха, духовные школы и так далее.
После службы проводят Великое освящение воды в память о Крещении Иисуса Христа в реке Иордан. Вода освящается Библией, крестом и священным миром. Затем ее раздают прихожанам. Освященная вода будет служить для исцеления от телесных и душевных недугов.
Как и в России, Рождество в Армении является семейным праздником, который собирает родных и близких за богато накрытым праздничным столом. Подают по традиции рыбу, которая с древности является символом христианства. Также принято угощать плавом (пловом): рис олицетворяет человечество, а изюм — избранных, которых выбрал Господь для продолжения своего дела. В Рождественскую ночь со словами «Христос родился и нам явился! Вам и нам благая весть!» поднимаются бокалы с красным сухим вином.
Часто можно на столах встретить такое блюдо как толма или долма (оно чем-то похоже на голубцы). Готовят и арису, айлазан, воспнапур и многие другие лакомства.
Армянский народ известен своим гостеприимством и теплотой. Порой туристы специально приезжают, чтобы именно в это душевной, домашней обстановке отпраздновать Рождество Христово. Люди в Армении хранят и берегут свои традиции, так как именно они объединяют весь народ.
Դեկտեմբերի 1ին մի քանի ուսանողներով այցելեցինք Երևանի պետական համալսարան ` ներկա գտնվելու մի գիտաժողովի, որն «Արևելագիտություն» թեմայով էր: Այն շատ հետաքրքիր էր և բովանդակալից. բոլորիս դուր եկավ, տպավորված էինք բոլորս: Գիտաժողովում մասնակիցներից մեկը` Աննա Հակոբյանը, խոսեց Գերմանիայի և Իրանի հարաբերությունների մասին: Գերմանիան կողմ չէր խիստ պատժամիջոցների, նա փորձում էր պահպանել առևտրական կապ Իրանի հետ: Գերմանիան վարում էր չեզոք քաղաքականություն, կառուցում էր կամուրջներ. Գերմանիային գրավում էր Իրանի հարստությունն ու աշխարհագրական դիրքը: Սա մի փոքրիկ տեղեկություն էր մեր քննարկունից:
Ինչ են իրենից ներկայացնում էուկարիոտ բջիջները (կենդանական և բուսական բջիջների կառուցվածք):
Գրել պրոկարիոտ բջիջների մասին:
Համառոտ ներկայարու բջջի օրգանոիդները (միտոքոնդրյուներ, քլորոպաստ, էնդոպլազմային ցանց, գոլջի կոմպլեքս և ռիբոսոմներ):
Ինչ է իրենից ներկայացնում միտոզը (բջի բաժանում):
Ներկայացրեք քրոմոսոմի կառուցվածքը:
էուկարիոտ կոչվում են այն բոլոր օրգանիզմները և բջջիջները, որոնք կորիզավոր են։ Կորիզավոր են բույսերը, կենդանիները, սնկերը։ Նրանց հատկանիշներն են ՝տարբերվում է պրոկարիոտիկ բջիջներից՝ օրգանոիդներից էուկարիոտիկ բջիջներում կան նաև էդոպլազմային ցանց,Գոլջիի ապարատ,միտոքոնդրիումներ և այլն:Էուկարիոտիկ բջիջները միմյանցից տարբերվում են նար կենսաքիմիական հատկանիշններով ,օրինակ՝ իրենց պահեստային ածխաջրերի կազմով: Էուկարիոտիկ բջիջը ունի բարդ մոլեկուլային կառուցվածք, որտեղ տարբերակված են բջջի բաղադրամասերը՝ բջջաթաղանթը, ցիտոպլազման և բջջակորիզը։էուկարիոտիկ բջիջ Կենդանական էուկարիոտիկ կամ կորիզային բջիջների բջջապատը թույլ է արտահայտված։ Կան նաև որոշ առանձնյակներ, որոնց մոտ բջջապատը նույնիսկ բացակայում է։ Էուկարիոտիկ բջիջները միմյանցից տարբերվում են նաև կենսաքիմիական հատկանիշներով, ինչպես նաև պահեստային ախաջրերի կազմով։
2. Պրոկարիոտ կամ նախակորիզավորներ են կոչվում կորիզ չունեցող բջջիջները։ Երկրի վրա ամենաառաջին կյանքի ձևերն են եղել, քանի որ իրականացրել են մի շարք կենսաբանական գործընթացներ, այդ թվում՝ բջջային հաղորդակցում և հոմեոստազ։ Պրոկարիոտ բջջի ԴՆԹ-ն կազմված է մեկ քրոմոսոմից, ուղղակիորեն գտնվում է ցիտոպլազմայում։ Ցիտոպլազմայի կորիզ պարունակող շրջանն անվանվում է նուկլեոիդ։ Պրոկորիոտների մեծ մասը օրգանիզմներից ամենափոքրն են և ունեն 0,5-2,0 նմ տրամագիծ։
3. Էնդոպլազմային ցանց՝ որոշակի ձևափոխությունների ենթարկվող և որոշակի տեղափոխման ենթակա մոլեկուլների համար նախատեսված ցանց է։ Լինում է երկու տեսակ՝ հատիկավոր, որը մակերեսին ունի ռիբոսոմներ և հարթ՝ առանց ռիբոսոմների
Գոլջիի ապարատ՝ մասնակցում է մակրոմոլեկուլների սպիտակուցների և լիպիդների ձևափոխմանը և փաթեթավորմանը։
Լիզոսոմներ և պերօքսիսոմներ։ Լիզոսոմները պարունակում են մարսողական ֆերմենտներ։ Լիզոսոմների մասնակցում են շարքից դուրս եկած օրգանոիդների, սննդի մասնիկների, վիրուսների և բակտերիաների մարսմանը։ Պերօքսիսոմները բջիջը պաշտպանում են թունավոր պերօքսիդներից։ Բջջում այս երկու օրգանոիդների ֆերմենտները չէին կարող ազատ վիճակում գտնվել, եթե մեմբրաններով սահմանազատված չլինեին։
Ցենտրոսոմը բջջակմախքի կազմավորմանը մասնակցող օրգանոիդն է։ Ցենտրոսոմն է սինթեզում բջջի միկրոխողովակները՝ բջջակմախքի հիմնական բաղկացուցիչ մասը։ Ցենտրոսոմները կազմված են երկու ցենտրիոլներից, որոնք բաժանվում են բջջի բաժանման ժամանակ և օգնում բաժանման իլիկի ձևավորմանը։ Ցենտրոսոմը հանդիպում է կենդանական բջիջներում, ինչպես նաև որոշ սնկերի և ջրիմուռների բջիջների մոտ։
Վակուոլները այն օրգանոիդներն են, որտեղ բուսական բջիջները հավաքում են նյութափոխանակության արգասիքները և պահեստավորում ջուրը։ Սրանք հեղուկով լցված եմ մեմբրանով բջջի մյուս հատվածներից սահմանազատված օրգանոիդներ են։ Որոշ բջիջներ, օրինակ՝ ամոբան ունի կծկուն վակուոլներ, որոնց միջոցով ջուրը դուրս է մղում բջջից։ Բույսերի և սնկերի վակուոլները սովորաբար ավելի մեծ են, քան կենդանական բջիջներինը։
4. Միտոզ, բջջի անուղղակի բաժանում, որի դեպքում կորիզում և ցիտոպլազմայում տեղի են ունենում մի շարք միմյանց հաջորդող, կանոնավոր գործընթացներ, որոնք ի վերջո բերում են բջջի գենետիկական նյութի հավասար բաշխմանը առաջացած դուստր բջիջների միջև։ Վերոհիշյալ բոլոր պրոցեսներն ընթանում են միտոտիկ ցիկլի ընթացքում։ Կորիզակիսումը օնտոգենեզի կարևոր գործընթացներից մեկն է։ Միտոտիկ բաժանումը ապահովում է բազմաբջիջ էուկարիոտ օրգանիզմների աճը հյուսվածքային բջիջների հաշվին։
5. Քրոմոսոմները երևում են միայն բաժանվող բջիջներում. ունեն բարակ՝ 14 նմ տրամագծով թելերի ձև։ Քրոմոսոմներն ունեն բարդ կառուցվածք։ Բջջի բաժանման սկզբնական և միջին փուլերում նրանք կազմված են երկու իրար կցված թելանման կամ ձողաձև մարմնիկներից՝ քրոմատիդներից։ Վերջիններս ոլորված են գալարաձև և կախված գալարվածության աստիճանից, քրոմոսոմները փոխում են իրենց չափերը՝ երկարանում կամ կարճանում։ Քրոմոսոմները տարբերակված են նաև երկարությամբ։ Նրանք կազմված են ցենտրոմերից և մեկ կամ երկու թևերից։ Ցենտրոմեր կոչվում է առաջնային պրկումը կամ կինետոխորը։ Նրանից կախված է քրոմոսոմի ձևը։ Քրոմոսոմի թևերն իրենց երկարությամբ բաժանված են բարակ, բաց գույնի շերտերով։
Կորիզակիսում, կարիոկենեզ կամ միտոզ, բջջի անուղղակի բաժանում, որի դեպքում կորիզում և ցիտոպլազմայում տեղի են ունենում մի շարք միմյանց հաջորդող, կանոնավոր գործընթացներ, որոնք ի վերջո բերում են բջջի գենետիկական նյութի հավասար բաշխմանը առաջացած դուստր բջիջների միջև։ Վերոհիշյալ բոլոր պրոցեսներն ընթանում են միտոտիկ ցիկլի ընթացքում։ Կորիզակիսումը օնտոգենեզի կարևոր գործընթացներից մեկն է։ Միտոտիկ բաժանումը ապահովում է բազմաբջիջ էուկարիոտ օրգանիզմների աճը հյուսվածքային բջիջների հաշվին։ Հնարավոր է դառնում որոշել քրոմոսոմների չափսերը, ձևը, կառուցվածքը, քանակը ։ Յուրաքանչյուր քրոմոսոմ երկարավուն, խիտ մարմնիկ է, որը կազմված է սեղմվածքներով միմյանցից սահմանազատված մի քանի մասերից ։ Տարբերում են առաջնային սեղմվածքը կամ ցենտրոմերը (հուն․՝ μερος-մաս)։ Ցենտրոմերն այն տեղն է, որին բաժանման ժամանակ միանում են բաժանման իլիկի թելիկները։ Քրոմոսոմի վրա կարող է լինել երկրորդային սեղմվածք։ Յուրաքանչյուր քրոմոսոմ բաղկացած է պարուրաձև ոլորված ԴՆԹ-ի երկու թելից (մոլեկուլ), որոնք կոչվում են քրոմատիդներ կամ դուստր քրոմոսոմներ։ Բջջի կենսական կամ միտոտիկ ցիկլում տարբերում են. ինտերֆազ կամ նախապատրաստական շրջան. դա երկու բաժանումների միջև ընկած ժամանակահատված է, որի ընթացքում բջիջն աճում է, գործում և նախապատրաստվում բաժանման, բջջի բուն բաժանման շրջան։ Բջջի բուն բաժանումը ընթանում է միմյանց հաջորդող չորս փուլերով՝ պրոֆազ, մետաֆազ, անաֆազ, թելոֆազ։
