Մասնակիցներ- Տարատարիք սովորողներ
Ժամանակահատվածը— Երկու ամիս
Նպատակը— Սովորողների կողմից բարձրաձայնվող բնապահպանական խնդիրների ու նրանց առաջարկվող լուծումներ
Ըթացքը․
- սովորողների կողմից առաջարկվող բնապահպանական նախագծերի իրականացում
- վեր հանել առկա խնդիրները
- առաջարկել լուծման ուղղիներ
- Օտարալեզու ֆիլմերի թարգմանություններ բնապահպանական հիմնախնդիրների մասին
- Երևանի առավել աղտոտված վայրերը. Ֆոտոշարքեր, ֆիլմեր, պատումներ
Խնդիրը՝ աղտոտվածություն
Մթնոլորտի աղտոտումը կարող է լինել բնական և մարդածին։
Բնական աղտոտում
Մթնոլորտային օդի բնական աղտոտման պատճառ են բնական գործընթացները՝ հրաբխային ժայթքումները; լեռնային ապարների հողմահարումը, քամու առաջացրած հողերի էրոզիան, բույսերի «զանգվածային ծաղկումը», անտառային և տափաստանային հրդեհների ծուխը։
Մարդածին աղտոտում
Մարդածին աղտոտումը կապված է մարդու գործունեության ընթացքում տարբեր աղտոտիչ նյութերի արտանետման հետ։ Մթնոլորտային օդի մարդածին աղտոտումն իր ծավալներով բազմաթիվ անգամ գերազանցում է բնական աղտոտմանը։
Ծավալներից կախված՝ մթնոլորտային աղտոտումը լինում է՝
- տեղային
Տեղային աղտոտումը բնորոշվում է ոչ մեծ տարածքներում (բնակավայրերի, արդյունաբերական ձեռնարկությունների և դրանց հարակից տարածքներ) աղտոտիչ նյութերի բարձր պարունակությամբ։
- տարածաշրջանային
Տարածաշրջանային աղտոտումն ընդգրկում է խոշոր տարածքներ։
- խոշորամասշտաբ կամ համամոլորակային աղտոտում
Խոշորամասշտաբ կամ համամոլորակային աղտոտումները կապված է մթնոլորտի վիճակի ընդհանուր փոփոխության հետ։
Ծովերի և օվկիանոսների աղտոտվածություն
Այսօր ծովերի ու օվկիանոսների աղտոտվածությունը սպառնում է շրջակա միջավայրի առողջությանը:«ծովային աղտոտվածություն» նշանակում է մարդու միջոցով, ուղղակի կամ անուղղակի կերպով, նյութեր կամ էներգիա մտցնել ծովերի մեջ, որոնք վնասակար են կենդանի օրգանիզմների համար, սպառնում են մարդու առողջությանը կամ արգելք են հանդիսանում ծովային աշխատանքների, այդ թվում ձկնորսության համար և վնասում են ջրի որակին:
Նման մեկնություններով կարելի է ասել, որ օրըստօրե մեծանում է ծովերի ու օվկիանոսների աղտոտվածությունը: Նավերի ու նավթատարների լցարանների արտանետումը ջրերում, արդյունաբերական կեղտաջրերը, տնային, անասնական, հանքային և քիմիական աղբերը ծովեր թափվելով ջրերի աղտոտվածության կարևորագույն գործոնն են հանդիսանում:
Գյուղատնտեսական ու արդյունաբերական կոյուղիների բացակայության պատճառով կեղտաջրերը թափվում են գետեր և այնտեղից էլ ծով են հասնում:Չնայած քիմիական պարարտանյութերը ոչնչացնում են վնասատու միջատներին ու մոլախոտերին և այդպիսով ապահովվում է երկրագնդի բնակչության մի մասի սնունդը, սակայն մարդիկ անտեղյակ են այդ նյութերի վնասների մասին:
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի օվկիանոսագիտության միջազգային հանձնաժողովի ծովային աղտոտվածության ծրագրի նախկին պատասխանատու՝ Ռեյ Գրիֆիցն այն համոզման է, որ քիմիական այդ նյութերի ավելորդ մասը գետ է թափվում և հասնում է ծով: Նրանք ազդում են ծովային կենդանի օրգանիզմների աճի վրա: Այդ նյութերը հավանաբար կարող են դադարեցնել նաև ֆոտոսինթեզը և ամենավատն այն է, որ քիմիական պարարտանյութերի մեջ գոյություն ունեցող ֆոսֆատն ու նիտրատը ծովերում բազում ջրիմուռների աճելու պատճառ են դառնում:
Տարեկան 66 միլիարդ խորանարդ մետր արդյունաբերական կոյուղի է արտանետվում Միջերկրական ծով: Օվկիանոսները կլանում են մեծ քանակությամբ հանքային յուղեր, մաքրման նյութեր, ֆոսֆատներ, ծանր մետաղներ։
Չնայած օվկիանոսները բնական կերպով զտում են մթնոլորտում հայտնված գազերը, սակայն դա սահմանափակ կերպով է լինում:
Մինչ այս օրը ծովային էկոհամակարգում գլխավոր մտահոգություն են համարվում պլաստմասե թափոնները, սակայն դեռևս չի հաշվարկվել դրանց ճշգրիտ չափը:
Լուծման տարբերակներ
լորտի շատ մասնագետներ մեծ մտահոգությամբ ընդգծում են ապագա խնդիրները, որոնք կառաջանան մարդկության համար կլիմայի փոփոխության պատճառով խմելու ջրի սակավության, ջրի մեծ սպառման և վատնման և հիմնականում աղտոտվածության բարձր մակարդակի պատճառով: ազդեցիկ խմելու ջրի մեջ, այս ամենի պատճառով մարդ արարածը ջրի աղտոտվածության լուծումը փնտրել է։ Այս ամենը պայմանավորված է ջրի՝ որպես բնական ռեսուրսի կարևորությամբ՝ մարդկային կյանքի զարգացման և նաև մեր աշխարհում տեսակների շարունակական էվոլյուցիայի համար:
Ջրի աղտոտվածության լուծումն իրականացնելու միակ ճանապարհը երկու հիմնական խնդիր է ներկայացնում՝ չաղտոտել և մաքրել արդեն իսկ աղտոտվածը։ Հիմնական գործառույթն էր նվազագույնի հասցնել աղտոտվածությունը, որը կարող է ոչնչացնել ջրատար համակարգերը, որոնք առկա են ջրային էկոհամակարգերում. Դրա շնորհիվ որոշ գործողություններ են ծնվում կամ բնական պաշարների պահպանությունն իրականացնելու հնարավոր լուծումները հետևյալն են
- Սննդանյութերի և քիմիական թունաքիմիկատների կրճատում
- Կեղտաջրերի կրճատում և մաքրում
- Ջրի սպառման կրճատում գյուղատնտեսության և արդյունաբերության մեջ
- Աղբի կրճատում
- Վտանգավոր նյութերի նվազեցում, ինչպիսիք են յուղերը և մարտկոցները
- Կրճատել պլաստմասսաների օգտագործումը
- Կրճատել կամ վերամշակել պլաստիկը
«МУСОР» ֆիլմում շատ հեռուստադիտողների համար բավական անսովոր թեմա է բացահայտվում ։ Բոլորը շատ լավ գիտեն, որ մեր մոլորակը գլոբալ աղտոտված է թափոններով, բայց, ավաղ, քիչ ուշադրություն են դարձնում այդ խնդրին ։ Մարդիկ կարծում են, որ ավելի հեշտ է փակել աչքերը եւ շարունակել վայելել կյանքը, ձեւացնելով, որ ամեն ինչ լավ է։
Նրանք չեն սիրում փորփրել տոննաներով աղբը. Այսպիսով, մենք սպանում ենք մեր մոլորակը, առանց նրա օգնության խնդրանքները լսելու: Ֆիլմի ստեղծողները Ջերեմի Այրոնսի հետ համոզված են, որ այդ խնդիրը պետք է անպայման լուծել ։ Նրանց գլխավոր խնդիրն է բացահայտել ճշմարտությունը մարդկանց։ Մեր ուշադրությանը արտասովոր զբոսանք է տրամադրվում մոլորակի տարբեր վայրերում, որոնք կորցնում են իրենց գեղեցկությունն ու կյանքը մասշտաբային աղտոտումից ։
Արդեն ֆիլմի առաջին կադրերը սարսափեցնում են ։ Չինաստանում աղբի տոննաները սպանում են բնության ողջ գեղեցկությունը եւ սարսափելի ազդեցություն են ունենում դրա բնակիչների վրա: Ինդոնեզիայի գետերը ծածկող պլաստիկ շշերը արեւի ճառագայթներին թույլ չեն տալիս հասնել ջրին: Երեխաները մեծանում են աղբի մեջ: Աղբը դառնում է մարդկային կյանքի անբաժանելի մասը։ Միլիարդավոր թափոնները կործանարար ազդեցություն են ունենում երկրի եւ նրա բնակիչների վրա: Գլոբալ տաքացումը մեզ թունավոր աղբ է բերում, թաղված հավերժական սառույցով։
Մենք տեսնում ենք իրականությունը և այլևս ի զորու չենք լռելու և անգործելու ։ Պատկերը ունի լավ ավարտ. Մարդիկ կարող են փրկել իրենց մոլորակը, քանի որ այն դեռ ապրում է ։ Պարզապես պետք է բացել աչքերը եւ նայել իրականությանը. Թափոնների վերամշակման ծրագրերը երջանկության առաջին քայլերն են լինելու ։
Երևանյան լճի ջրի աղտոտվածությունը խնդիր է ոչ միայն երևանցիների, այլև Արարատյան դաշտի մի շարք գյուղերի համար։ Մինչև 90-ական թվականները Արմավիրի մարզի Թաիրով-Փարաքար համայնք ոռոգման ջուր հասնում էր Երևանյան լճից, սակայն հիմա պատկերն այլ է: Ջուրը հասնում է փոքր չափաքանակով, իսկ ջրանցքում աղտոտումներ ու խցանումներ լինելու պատճառով` գյուղացիներին ջուր չի հասնում, հասածն էլ պիտանի չէ ոռոգման համար: